Stanisław Wyspiański

Całe życie Stanisława Wyspiańskiego związane było z Krakowem, tutaj się urodził (15 stycznia 1869 r.), tu uczył się w Gimnazjum św. Anny i studiował malarstwo w Szkole Sztuk Pięknych. Zanim doceniła go cała Polska, pod Wawelem odnosił pierwsze sukcesy literackie i artystyczne. Tutaj wreszcie przedwcześnie zmarł, 28 listopada 1907 r. W całym okresie Młodej Polski próżno szukać artysty, którego sztuka związana byłaby tak ściśle
z miejscem urodzenia.
Kraków przełomu XIX i XX wieku był miastem pod każdym względem nietypowym, odmiennym od innych miast polskich. Rozwijał się o wiele wolniej niż inne miast w zaborze austriackim czy rosyjskim, rozwój przemysłu i handlu hamowały zarządzenia władz zaborczych. Mimo wszystko Kraków przyciągał polityków i konspiratorów z innych zaborów. Przybywali tu pisarze, uciekający przed rosyjską cenzurą, czy wreszcie studenci (a od 1897 roku także studentki), pragnący uczyć się w języku polskim. Dzięki głośnemu teatrowi, prasie i wydawnictwom przybysze z innych zaborów czuli w Krakowie powiew wolności. Jednakże było to dość powierzchowne wrażenie, gdyż Kraków, żyjący wspomnieniami o dawnej świetności – to tu znajdowały się przecież grobów królów polskich – był najsilniejszym
w kraju ośrodkiem lojalistycznym, gotowym do ugody z zaborcą.