Abstrahując od wszelkiej metafizyki czy teologii, która nadaje symbolom szczególną prawdę, można powiedzieć, że tryb symboliczny nie stanowi charakterystyki jakiegoś określonego typu znaku czy określonego sposobu produkcji znakowej, lecz jest jedynie rodzajem pewnej modalności produkcji czy interpretacji tekstowej.
Tryb symboliczny zakłada proces inwencji odniesiony do pewnego rozpoznania. Znajduję element, który mógłby spełnić lub już spełnia jakąś funkcję znakową i decyduję się uznać ją za projekcję (realizację tych samych własności na zasadzie ratio difficilis) wystarczająco niesprecyzowanej porcji znaczenia.
Tryb symboliczny nie stanowi konieczne procesu produkcji, lecz zawsze i niezmiennie proces wykorzystania tekstu, i może być zastosowany do każdego tekstu i każdego typu znaku poprzez decyzję pragmatyczną (,,chcę interpretować symbolicznie”), która na poziomie semantycznym wytwarza nową funkcję znakową, przypisując oznacznikom obdarzonym znaczeniem skodyfikownym nowe porcje znaczenia, jak najmniej określone i wyodrębniane przez odbiorcę. Charakterystyką trybu symbolicznego jest fakt, że jeśli nie zdecydujemy się go uaktywnić, tekst nie zostanie pozbawiony niezależnego znaczenia na poziomie dosłownym i przenośnym (retorycznym).
W doświadczeniu mistycznym znaczenie przypisywane oznacznikom zostają w jakiś spsób zasugerowane przez wcześniejszą tradycje i przez jakąś auctoritas i interpretujacy jest przekonany (musi być przekonany), że nie są one danymi kulturowymi, lecz desygnatami, aspektami ponadsubiektywnej i ponadkulturowej prawdy.
